Broers François (1837-1908)

(Extrait de La Chambre des représentants en 1894-1895, Bruxelles, Société belge de Librairie, 1896, pp. 250-251)

BROERS, François-Jean-Marie-Gislain, représentant catholique pour l’arrondissement de Malines, né à Malines, le 3 novembre 1837.

M. Broers a été d'abord conseiller communal de sa ville natale de 1876 à 1881. Les élections communales d'octobre 1881, favorables à la série catholique sortante, furent annulées par un arrêté de M. Rolin-Jaequemyns, en date du 19 avril 1882. Renommé conseiller communal en 1884 et échevin en I885, M. Broers se vit appelé aux fonctions de bourgmestre en 1889, en remplacement de M. Eug. de Kerckhove, démissionnaire. Il occupe ce poste depuis lors sans interruption.

La ville de Malines devra à son administration les grands travaux d'assainissement réclamés depuis longtemps et reconnus de nécessité absolue au point de vue de la salubrité publique.

Il fut élu conseiller provincial en 1890 et député en 1892. A l'élection du 14 octobre 1894, les suffrages exprimés dans l'arrondissement de Malines se répartissaient comme suit : 2,030 aux socialistes ; 15,200 aux libéraux ; 33,000 aux catholiques.

M. Broers est avocat, président du Cercle catholique de Malines, vice-président de la Commission provinciale des bourses d'étude de la province d'Anvers et ancien président de l'Association catholique, le compte encore dans son sein comme membre du comité.

M. Broers est chevalier des Ordres de Léopold et de Saint-Grégoire le Grand et commandeur de l'Ordre de Pie.

---

(Extrait du Handelsblad van Antwerpen, du 17 novembre 1908)

Men schrijft ons uit Mechelen, 17 Nov. :

Gisteren avond is godvruchtig in den Heer ontslapen, in den ouderdom 71 jaren, Mr Francs Broes, oud-burgemeester van Mechelen en oud der Kamer van volksvertegenwoordigers. Heel het leven va, M. Broers is eene diepe verkleefdheid geweest aan de katholieke princiepen, die hij op de krachtdadigste wijze verdedigde. Hij kwam op het stadhuis als gemeenteraadslid, toen onze vrienden er voor de eerste maal in gelukten, de katholieke partij te doen zegepralen. Hij had alsdan tegen hardnekkige liberale vijanden te kampen. Later, wanneer heel de katholieke lijst zegevierde werd hij schepen benoemd en na de dood van den heer burggraaf de Kerkhove, werd hem het ambt van burgemeester toevertrouwd, en volksvertegenwoordiger gekozen.

De afgestorvene was een voorbeeldige bestuurder die slechts eene hoofdzaak na leefde : de stipte toepassing der reglementen slechts zijn katholieke princiepen voor oogen. Heel zijne loopbaan is ééne opoffering geweest om deze te verdedigen.

M. Broers was een onvermoeibare werker. Hij was beheerder van de “Banque centrale la Dyle” en stond aan het hoofd van talrijke goede werken.

---

(Extrait du Matin, du 22 novembre 1908)

Mercredi dernier est décédé en notre ville, à l’âge de 71 ans, M. Franz Broers, ancien conseiller provincial, ancien membre de la Chambre des représentants et ancien bourgmestre de la ville de Malines. M. Broers appartenait à une des plus vieilles familles patriciennes malinoises, ayant donné à la ville plusieurs magistrats. Lancé de bonne heure dans la vie politique, il défendit toujours avec opiniâtreté les idées catholiques et sut mettre dans la lutte un tel acharnement que même ses propres amis eurent un soupir de soulagement lorsqu'en 1897 il se retira définitivement de la vie politique. Rendons toutefois hommage à la sincérité de ses convictions, à la droiture de son caractère et à sa profonde honnêteté.

A la séance du Conseil communal de jeudi dernier, M. le bourgmestre Decocq et, après lui, M. Van de Walle, conseiller libéral, ont rendu hommage au défunt, dont les obsèques ont été célébrées hier au milieu d'un grand concours de monde.

---

(Extrait de PPA1 1830-1921, PPA3 1830-2006 en Steve HEYLEN, Broers F., sur le site Odis (consulté le 19 novembre 2025)

De familie Broers heeft na 1830 een belangrijke rol in de Mechelse politiek gespeeld. Het was de enige familie uit de Mechelse elite waar zowel vader als zoon burgemeester zijn geweest. Het politieke belang van de familie nam ook steeds toe. Daar waar Michael Broers enkel gemeenteraadslid was geweest, werd zijn zoon Edouard Broers burgemeester en provincieraadslid. François Broers, zoon van Edouard Broers, ten slotte stootte door als burgemeester tot in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. De familie leverde meer dan een halve eeuw lang de boegbeelden van de katholieke partij in Mechelen, waar lange tijd vooral de liberalen erg sterk stonden. François Broers startte zijn politieke carrière in de Mechelse gemeenteraad. Hij werd verkozen in 1875. Bij die verkiezing werd de liberale meerderheid in de gemeenteraad herleid tot één zetel. In 1881 won de katholieke partij de gemeenteraadsverkiezingen over de ganse lijn, maar de verkiezingen werden door de liberale minister van binnenlandse zaken ongeldig verklaard wegens katholieke omkoperij en ongeoorloofde druk op het electoraat (de katholieke bestendige deputatie had de klachten verworpen). Bij de nieuwe verkiezingen in 1882 wonnen de liberalen en verloor ook Broers zijn zitje in de raad (de katholieke bestendige deputatie van Antwerpen verklaarde daarop de verkiezingen ongeldig maar botste op de liberale minister van binnenlandse zaken). In 1884 keerde het tij definitief. De katholieken wonnen overtuigend de gemeenteraadsverkiezingen. Broers deed opnieuw zijn intrede in de gemeenteraad en werd bovendien tot schepen benoemd. In 1889 werd hij tot burgemeester benoemd. Toen vader Edouard Broers in 1890 zich niet meer verkiesbaar stelde voor de provincieraad, volgde François hem op. Twee jaar later werd hij bovendien verkozen tot volksvertegenwoordiger, wat hij bleef tot bij de verkiezingen van 5 juli 1896. In 1896 verloren de katholieken verrassend de gemeenteraadsverkiezingen. Na ongeldigverklaring door de bestendige deputatie gaven nieuwe verkiezingen in 1897 hetzelfde resultaat. De liberale overwinning betekende het einde van Broers'politieke carrière. Hij viel ook bij zijn partijgenoten-vooraanstaanden in ongenade. De jaren voordien was ook Broers stugge en conservatieve houding inzake de democratisering oorzaak van veel onenigheid bij de Mechelse katholieken. Broers had zich actief tegen de grondwetsherziening van 1893 verzet wat zijn positie ondermijnde. Broers overleed in 1908 na een lange en slepende ziekte. Hij was ook bestuurslid Bureel Weldadigheid (1886-1891, 1801-1907), Berg van Barmhartigheid (1886-1889), Spaarkas (1886-1889, 1900-1904). Als burgemeester zetelde hij in de Academie voor Schone Kunsten, de Muziekacademie, de Provinciale School voor Vroedvrouwen, Mechelse Gevangenis (1889-1896 ondervoorzitter).